Aansprakelijkheid bij sportvissen

Visserijwet en visserijregels

De regelgeving met betrekking tot de visserij is opgesplitst in verschillende categorieën, waarbij een specifieke focus ligt op enerzijds de binnenwateren en anderzijds de zeevisserij en de kustwateren. De regels omvatten belangrijke aspecten, zoals vereiste visdocumenten, de gesloten tijd voor bepaalde aas- en vissoorten, minimummaten voor vissoorten en de bescherming van bepaalde soorten vis. Het niet naleven van deze regels kan leiden tot boetes.

Er zijn verschillende toezichthouders die controle uitoefenen op de naleving van deze regels. Meldingen van visstroperij worden bijvoorbeeld doorgegeven via het landelijke meldpunt visstroperij, waarna deze informatie wordt doorgegeven aan de relevante federatie en hun buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA's). De Kamer voor de Binnenvisserij speelt ook een cruciale rol, vooral in het verstrekken van informatie over visrechten aan de politie en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Voor aanvullende ondersteuning en vragen kunnen sportvissers terecht bij Sportvisserij Nederland, die als een centraal aanspreekpunt fungeert voor diverse visgerelateerde onderwerpen.

Zeevisserij en kustwateren

Net zoals er regels gelden voor de binnenwateren, zijn er ook regels voor de zeevissen in kust- en zeewater. Zo zijn er ook hier minimummaten waarmee rekening moet worden gehouden, bijvoorbeeld 30 centimeter voor schelvis of 85 mm voor zeekreeft. Daarnaast is er een terugzetplicht voor zalm, zeeforel, elft, fint en zeeprik. Houd ook rekening met de gedragscode voor de zeehengelsport, waarbij je onder meer zuinig moet zijn met lood en de regels voor aassteken in acht moet nemen. En weet dat er extra regels zijn met betrekking tot de recreatieve visserij met een vaartuig. Deze en andere regels zijn allemaal te vinden op de website van Sportvisserij Nederland.

Aansprakelijkheid in de sportvisserij

Over het algemeen krijgen sportvissers niet snel te maken met aansprakelijkheidsclaims. Dit komt onder meer doordat er bij sportvissen sprake is van een zekere mate van risicoacceptatie door de deelnemers. In de praktijk betekent dit dat incidenten of ongevallen tijdens het vissen vaak worden beschouwd als onderdeel van de sport en niet direct leiden tot aansprakelijkheidsclaims, tenzij er sprake is van opzet of grove nalatigheid. Verder moet ook rekening worden gehouden met de wedstrijdreglementen waarin de organisator vaak zogeheten exoneratiebedingen opneemt.

Aansprakelijkheid tijdens het vissen

Bij sportvissen geldt net als bij andere sportactiviteiten een verhoogde aansprakelijkheidsdrempel wat betreft ongelukken en incidenten die kunnen voorkomen. Dit houdt in dat deelnemers zich bewust moeten zijn van de inherente risico's en gevaren die bij de sport horen. Dit betekent dat vissers niet voor elk ongeval of elke vorm schade aansprakelijk kunnen worden gesteld. De verhoogde aansprakelijkheidsdrempel erkent dat sportactiviteiten vaak bepaalde risico's met zich meebrengen die door de deelnemers geaccepteerd worden. Dit betekent dat normale ongelukken of lichte onvoorzichtigheid meestal niet leiden tot aansprakelijkheid, opzet en grove nalatigheid wel. Het kan nu eenmaal gebeuren dat twee lijnen in de knoop raken, het is niet nodig om daarvoor meteen iemand aansprakelijk te stellen.

Dit wil natuurlijk niet zeggen dat sportvissers nooit aansprakelijk kunnen zijn, integendeel. Voor sportvissers is het nog altijd aan te raden om een particuliere aansprakelijkheidsverzekering (AVP) te hebben. Deze verzekering biedt doorgaans voldoende dekking voor de meest voorkomende incidenten die kunnen plaatsvinden tijdens het sportvissen. Een AVP dekt de verzekerde voor schade die hij per ongeluk toebrengt aan anderen of aan eigendommen van anderen. Dit kan variëren van kleine ongelukken, zoals het per ongeluk beschadigen van de uitrusting van een andere visser, tot meer significante incidenten.

Aansprakelijkheid van de wedstrijdorganisator

Bij deelname aan viswedstrijden geldt eveneens een verhoogde aansprakelijkheidsdrempel. Echter, bij wedstrijden moet ook rekening worden gehouden met de zogeheten exoneratiebedingen. Dit zijn bedingen of clausules die de aansprakelijkheid van de organisator beperken. Deze bedingen zijn erg vaak opgenomen in het wedstrijdreglement dat door de deelnemers is aanvaard. De exoneratiebedingen specificeren duidelijk dat deelnemers akkoord gaan met bepaalde beperkingen in de aansprakelijkheid van de organisator. Zo wordt er gewezen op de verantwoordelijkheid van de deelnemers zelf om zich adequaat voor te bereiden en zich bewust te zijn van de risico's, zoals een val of schade aan de uitrusting.

Volgens deze exoneratiebedingen neemt de organisator slechts een beperkte verantwoordelijkheid op zich. Dit betekent dat schade die voortkomt uit omstandigheden buiten de controle van de organisator, of schade als gevolg van eigen schuld of nalatigheid van de deelnemer, niet verhaalbaar is op de (verzekering van de) organisator. Ook bij schade die is ontstaan door het annuleren of wijzigen van een wedstrijd aanvaardt de organisator doorgaans geen aansprakelijkheid.

Aansprakelijkheid van bestuurders

Bestuurders van bijvoorbeeld visverenigingen kunnen zelf aansprakelijk zijn als de vereniging een fout maakt, hoewel er in de praktijk niet snel sprake is van bestuurdersaansprakelijkheid. De aansprakelijkheid van een bestuurder komt slechts naar voren wanneer er sprake is van ernstige, verwijtbare fouten of onbehoorlijke taakvervulling. Dit kan ook het geval zijn als een bestuurder toelaat dat een collega-bestuurder dergelijke fouten begaat.

Om de aansprakelijkheidsrisico's te beperken, is het van belang dat bestuurders goed op de hoogte zijn van de statuten en reglementen van hun vereniging of stichting. Een heldere taakverdeling binnen het bestuur en adequate controlemechanismen zijn essentieel. Het is belangrijk dat bestuurders niet alleen de papieren werkelijkheid bekijken, maar ook de praktische uitvoering van regels en statuten beoordelen. Daarnaast moeten bestuurders handelen in het belang van de vereniging of stichting en zorgen voor voldoende controle op hun eigen handelen en dat van anderen. Dit kan onder andere door het instellen van een toezichthoudend orgaan. Het afsluiten van een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering kan zorgen voor gemoedsrust.

Aansprakelijkheid van beroepsvissers

De aansprakelijkheid van beroepsvissers is aanzienlijk anders geregeld dan die van sportvissers. In de beroepsvisserij zijn de activiteiten vaak van grotere omvang en zijn de risico's die daarmee gepaard gaan ook substantieel hoger. Beroepsvissers moeten zich houden aan een breed scala aan regelgeving en wettelijke eisen, waaronder maritieme veiligheidsnormen, milieuvoorschriften en visquota. De onderstaande zaak toont aan hoe groot de schade soms kan zijn. Daarom is het voor beroepsvissers extra belangrijk om over goede aansprakelijkheidsverzekeringen te beschikken. De AVP-verzekering volstaat niet indien er sprake is van beroepsvisserij.

Aansprakelijkheid voor schade aan kabels op bodem Noordzee

In een recente zaak, behandeld door de maritieme kamer van de rechtbank in Rotterdam, werd de aansprakelijkheid van beroepsvissers bij het beschadigen van onderzeese kabels op de bodem van de Noordzee beoordeeld. De rechtbank oordeelde dat de vissersschepen die met hun vistuig internetkabels beschadigd hadden, niet aansprakelijk zijn voor de schade. Een belangrijke uitspraak, want per kabel ging het om bijna een half miljoen euro aan schade!

Dit oordeel was gebaseerd op het feit dat vissen over de zeebodem wettelijk toegestaan is, tenzij er specifieke verboden of beperkingen gelden, wat in dit geval (in het Engelse deel van de Noordzee) niet zo was. De rechtbank benadrukte dat het de verantwoordelijkheid van de kabelbedrijven is om risico's, zoals het raken van een kabel tijdens het vissen, te minimaliseren. De vissers hadden zich volgens de rechtbank naar de eisen van goed zeemanschap gedragen.