EN

Kosten van een rechtszaak

Wanneer je betrokken raakt bij een rechtszaak, komen daar kosten bij kijken. Deze kosten kun je vooraf vaak moeilijk inschatten. Van advocaatkosten en kosten voor een mediator of gerechtsdeurwaarder tot kosten voor deskundigen, getuigen en tolken: de financiële impact van een rechtszaak kan aanzienlijk zijn. Als je de zaak wint, kan de rechter besluiten dat de tegenpartij (een deel van) jouw kosten moet vergoeden. Dit biedt enige financiële verlichting, maar weet wel: als de tegenpartij niet over voldoende financiële middelen beschikt, blijf je mogelijk toch met kosten zitten. Daarnaast kan een rechtsbijstandverzekering een deel van de kosten dekken, afhankelijk van de voorwaarden en dekking van je polis.

Op deze pagina over de kosten van een rechtszaak

    Hamer van rechter met euroteken

    Griffierecht

    Bij de start van een procedure voor de rechtbank moet je griffiekosten betalen. Het bedrag van de griffiekosten is afhankelijk van een aantal factoren, waaronder je inkomen, de zaak zelf en of je een particulier of een rechtspersoon bent. Wie een laag inkomen heeft, kan bij de gemeente bijzondere bijstand voor de griffiekosten aanvragen.

    Griffierecht kantonrechter

    Bij een kantonzaak dient de eiser of verzoeker, dit is degene die het proces start, griffierecht te betalen. De gedaagde of verweerder dient geen griffierecht te betalen. Het tarief van de griffierechten is afhankelijk van de vordering, of je een natuurlijk persoon of een rechtspersoon bent en of je al dan niet onvermogend bent. De onderstaande griffierechten voor de kantonrechter gelden voor 2024.

    Type zaakOnvermogendNatuurlijk persoonRechtspersoon
    Vordering of verzoek van onbepaalde waarde of ≤ 500 euro€ 87€ 87€ 130
    Vordering of verzoek met waarde van > 500 euro en ≤ 1.500 euro€ 87€ 218€ 328
    Vordering of verzoek met waarde van > 1.500 euro en ≤ 2.500 euro€ 87€ 248€ 375
    Vordering of verzoek met waarde van > 2.500 euro en ≤ 5.000 euro€ 87€ 248€ 496
    Vordering of verzoek met waarde van > 5.000 euro en ≤ 12.500 euro€ 87€ 248€ 524
    Vordering of verzoek met waarde van > 12.500 euro€ 87€ 706€ 1.409
    Aktes€ 155€ 155€ 155
    Verzetschrift Wet Mulder€ 87€ 87€ 130

    Griffierecht civiel recht

    Het civiel recht is een verzamelnaam voor diverse zaken, waaronder zaken in kort geding (niet voor de kantonrechter), familiezaken, insolventiezaken en handelszaken. In tegenstelling tot bij zaken voor de kantonrechter dienen beide partijen bij civiele zaken griffierecht te betalen. Net als bij zaken voor de kantonrechter betalen rechtspersonen meer en onvermogenden minder. De onderstaande bedragen gelden voor 2024. Houd er rekening mee dat er voor sommige zaken aangepaste tarieven van toepassing zijn, bijvoorbeeld voor de inschrijving of wijziging van de huwelijkse voorwaarden.

    Type zaakOnvermogendNatuurlijk persoonRechtspersoon
    Zaak van onbepaalde waarde€ 87€ 320€ 688
    Zaak met vordering of verzoek van ≤ 100.000 euro€ 87€ 1.325€ 2.889
    Zaak met vordering of verzoek van > 100.000 euro en ≤ 1.000.000 euro€ 87€ 2.626€ 6.617
    Zaken met vordering of verzoek van > 1.000.000 euro€ 87€ 2.626€ 9.825
    Aktes€ 155€ 155€ 155
    Legalisatie€ 25€ 25€ 25

    Griffierecht bestuursrecht

    Het te betalen griffierecht is afhankelijk van het type persoon (natuurlijk persoon of rechtspersoon) en of het gaat om een bestuurszaak of een belastingzaak. Voor sommige onderwerpen geldt een verlaagd tarief. Dit is opgenomen in de regeling verlaagd griffierecht.

    Type bestuurszaakNatuurlijk persoonRechtspersoon
    Andere dan belastingzaken€ 51 (verlaagd griffierecht) of € 187€ 371
    Belastingzaken€ 51 (verlaagd griffierecht) of € 187€ 371

    Griffierecht Gerechtshof

    Als de zaak betrekking heeft op het bestuursrecht, dient alleen de partij die de procedure start griffierecht te betalen. Indien het echter een civiele zaak betreft, moeten beide partijen griffierecht betalen. Over het algemeen betalen rechtspersonen meer en gelden er lagere tarieven voor onvermogenden. Het griffierecht dient binnen vier weken betaald te zijn. De onderstaande bedragen gelden voor 2024.

    Hoogte van vordering of verzoekOnvermogendeNatuurlijk persoonRechtspersoon
    Onbepaalde waarde€ 349€ 349€ 798
    ≤ 12.500 euro€ 349€ 349€ 798
    > 12.500 euro en ≤ 100.000 euro€ 349€ 798€ 2.175
    > 100.000 euro en ≤ 1.000.000 euro€ 349€ 2.053€ 6.561
    > 1.000.000 euro€ 349€ 2.053€ 13.124

    Griffierecht CRvB

    Bij een zaak voor de Centrale Raad van Beroep moet de partij die het (hoger) beroep heeft ingediend de griffierechten betalen. Onder bepaalde omstandigheden is het mogelijk om vrijstelling voor griffierechten te verkrijgen. Hieraan zijn echter strenge voorwaarden verbonden. De vrijstelling kan meteen in het beroepschrift worden aangevraagd of nadat de nota of de herinnering voor het griffierecht is ontvangen. Hieronder zijn de tarieven voor het griffierecht voor de CRvB weergegeven (2024).

    Soort zaakBeroepszakenHoger beroepszaken
    Uitkering€ 50€ 136
    Ambtenaren€ 184€ 274
    Dienstplichtigen€ 50€ 136
    Invaliditeitspensioenen€ 50€ 136
    Alle andere bestuursrechtelijke zaken€ 184€ 274
    Beroep voor rechtspersonen€ 365€ 548

    Griffierecht CBb

    Bij een procedure voor het College van Beroep voor het bedrijfsleven gelden andere griffierechten. Het tarief hiervan is afhankelijk van het type zaak (beroepszaak of hoger beroepszaak) en het type persoon (natuurlijke personen of rechtspersonen). Hieronder zijn de griffierechten voor het CBb in 2024 weergegeven.

    Type zaakNatuurlijk persoonRechtspersoon
    Beroepszaak€ 187€ 371
    Hoger beroepszaak€ 279€ 559

    Griffierecht Raad van State

    Bij het indienen van een beroep of hoger beroep bij de Raad van State dient de partij die het (hoger) beroep heeft ingediend de griffierechten te betalen. Een rechtspersoon betaalt hierbij meer dan een natuurlijk persoon. De onderstaande tarieven gelden voor 2024. Onder voorwaarden kan er een beroep worden gedaan op betalingsonmacht, maar aan de strenge voorwaarden die hiervoor gelden is in de praktijk niet zo snel voldaan.

    Type zaakNatuurlijk persoonRechtspersoon
    Beroepszaak€ 187€ 371
    Hoger beroepszaak€ 279€ 559

    Griffierecht Hoge Raad der Nederlanden (cassatie en herziening)

    Ook bij het indienen van een cassatieberoep of herziening bij de Hoge Raad moeten er griffierechten worden betaald. Het is de partij die het cassatieberoep of de herziening indient, die dit dient te betalen. Let wel op, want bij civiele zaken moet ook de verweerder griffierechten betalen. Voor belastingzaken gelden dan weer aangepaste tarieven.

    Type zaakHooge vordering of verzoekOnvermogendeNatuurlijk persoonRechtspersoon
    Civiele zaakOnbepaalde waarde€ 361€ 361€ 873
    Civiele zaak≤ 12.500 euro€ 361€ 361€ 873
    Civiele zaak> 12.500 euro en ≤ 100.000 euro€ 361€ 873€ 2.897
    Civiele zaak> 100.000 euro en ≤ 1.000.000 euro€ 361€ 2.463€ 8.206
    Civiele zaak> 1.000.000 euro€ 361€ 2.463€ 16.410
    BelastingzakenBeroep in cassatie voor dividendbelasting, omzetbelasting, belasting personenauto’s en motorrijwielen, accijns, verbruiksbelasting alcoholvrije dranken, belasting op milieugrondslag of douanewetN.v.t.€ 279€ 559
    BelastingzakenAnder beroep in cassatieN.v.t.€ 138€ 559

    Advocaatkosten

    Wanneer je wordt geconfronteerd met een rechtszaak, is het vaak nuttig om een advocaat in te schakelen. Soms is dit zelfs verplicht. De verplichting tot het inschakelen van een advocaat is afhankelijk van het type rechtszaak, het bedrag van de zaak en de rechterlijke instantie die de zaak behandelt. Voor strafrechtelijke en bestuursrechtelijke procedures is het hebben van een advocaat niet verplicht, maar gezien de complexiteit en de mogelijke gevolgen van deze procedures is professionele juridische ondersteuning wel aan te raden.

    Indien je niet in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand dien je de advocaat zelf te betalen. Het is toegestaan om met de advocaat een vaste prijsafspraak te maken, maar no-cure-no-payformules zijn verboden. Je kunt ook met de advocaat onderhandelen. De meeste advocaten werken met uurtarieven. Soms worden ook extra kosten in rekening gebracht, zoals reiskosten, dossierkosten en kantoorkosten. Elke advocaat of advocatenkantoor hanteert zijn eigen tarieven en manier voor het in rekening brengen van deze kosten, dus het is belangrijk om vooraf duidelijkheid te krijgen over de verwachte totale kosten.

    Andere kosten van een rechtszaak

    Naast de griffiekosten en de advocaatkosten krijg je wellicht te maken met nog een aantal andere kostenposten, bijvoorbeeld voor het inschakelen van mediators, deskundigen en getuigen. Dit is afhankelijk van de behoeften van de zaak. Mediators kiezen net als advocaten hun eigen tarieven. Bij gerechtsdeurwaarders liggen de tarieven voor de ambtshandelingen wettelijk vast.

    Mediator

    Mediation kan een alternatief of een aanvulling zijn op de rechtszaak en biedt de mogelijkheid om geschillen buiten de rechtszaal om te beslechten. Mediators hanteren variërende uurtarieven, afhankelijk van hun ervaring en specialisatie. De kosten van mediation zijn afhankelijk van de complexiteit van het geschil en het aantal benodigde sessies om tot een overeenkomst te komen.

    Gerechtsdeurwaarder

    Een gerechtsdeurwaarder is verantwoordelijk voor het uitvoeren van juridische formaliteiten, zoals het betekenen van dagvaardingen en het leggen van beslagen. De kosten voor deze diensten zijn wettelijk vastgelegd en zijn terug te vinden op de website van de KBvG (Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders).

    Deskundigen

    Deskundigen kunnen worden ingeschakeld voor het verstrekken van gespecialiseerde kennis of het uitvoeren van onderzoeken die relevant zijn voor de zaak. Deskundigen kunnen de kosten die ze moeten maken om naar de zitting te komen declareren. Het is de partij die de deskundige inschakelt die de deskundigenkosten dient te betalen.

    Getuigen

    Getuigen die worden opgeroepen om te verschijnen voor de rechter hebben recht op een vergoeding voor hun tijd en de reiskosten. Deze kosten worden in principe betaald door de partij die de getuige heeft opgeroepen.

    Tolk

    In rechtszaken waarbij taalbarrières een rol spelen, kan het nodig zijn om een tolk in te schakelen. Het kan hierbij gaan om een tolk voor gesproken taal of een tolk voor gebarentaal. Afhankelijk van de zaak, dien je zelf een tolk te regelen en te betalen of wordt dit voor jou gedaan. Bij strafzaken regelt de rechtbank bijvoorbeeld een tolk voor gesproken taal en zal de rechtbank de tolk betalen.

    Kosten na de rechtszaak

    Na een rechtszaak kun je worden geconfronteerd met extra kosten, bovenop de reeds gemaakte uitgaven voor advocaten, mediators en gerechtskosten. Deze extra kosten kunnen voortvloeien uit de uitspraak van de rechter. Het gaat om onder meer schadevergoedingen en kostenveroordelingen.

    Terugbetalen van kosten en kostenveroordeling

    In civiele zaken kan de rechter de partij die de zaak verliest, veroordelen om de proceskosten van de tegenpartij gedeeltelijk of volledig terug te betalen. Dit omvat niet alleen de griffierechten, maar kan ook (een deel van) de andere juridische kosten omvatten. Als de zaak betrekking heeft op een geschil met een overheidsorganisatie en de burger krijgt gelijk, dan dient deze organisatie in beginsel de proceskosten te vergoeden.

    Schadevergoeding

    Een rechter kan ook beslissen dat er een schadevergoeding moet worden betaald aan de benadeelde partij. Dit kan een vergoeding voor de materiële schade betreffen, zoals verlies van inkomen of medische kosten. Het kan ook gaan om immateriële schade, zoals pijn en verdriet. De schadevergoeding is bedoeld om het slachtoffer financieel te compenseren voor het verlies en de schade. Hierbij moet ook rekening worden gehouden met de wettelijke rente.

    Verzekeringen en kosten van een rechtszaak

    Een rechtsbijstandverzekering biedt financiële steun bij juridische geschillen. Dat doet het door dekking te bieden voor kosten die gepaard gaan met juridische bijstand en procedurekosten. Wanneer je een beroep doet op de rechtsbijstandverzekering, is het echter belangrijk om rekening te houden met het eigen risico dat van toepassing kan zijn. Dit eigen risico is het bedrag dat je zelf moet betalen voordat de verzekering enige kosten dekt. Daarnaast hanteren rechtsbijstandverzekeringen vaak maximumdekkingen, wat betekent dat er een bovengrens is aan het bedrag dat de verzekering uitkeert voor juridische bijstand in specifieke gevallen of over een bepaalde looptijd van de polis. Indien je verplicht bent om een schadevergoeding te betalen, kun je mogelijk een beroep doen op een aansprakelijkheidsverzekering die dit dekt. Je verzekeraar kan je hierover informeren.

    Veelgestelde vragen over de kosten van een rechtszaak

    Het starten van een rechtszaak brengt vaak veel financiële vragen met zich mee. Hoeveel gaat het kosten? Worden deze kosten vergoed als ik win? En wat als ik verlies? Het is begrijpelijk dat deze vragen voor onzekerheid zorgen. Hieronder vind je de antwoorden op enkele veelgestelde vragen over de kosten van een rechtszaak. Deze vragen en antwoorden zullen je helpen om een beter beeld te krijgen van de mogelijke financiële implicaties.

    Wat kost een advocaat?

    De kosten van een advocaat kunnen sterk variëren. Sommige advocaten werken met een vast tarief voor de hele zaak, terwijl andere advocaten een uurtarief hanteren. Daarnaast kunnen er extra kosten zijn voor het opstellen van documenten, noodzakelijke reizen enzovoort.

    Wat kost een advocaat per uur?

    Advocaten hanteren uurtarieven die uiteenlopen van ongeveer 150 euro tot meer dan 500 euro per uur. Dit is afhankelijk van de ervaring van de advocaat en de complexiteit van de zaak. De gemiddelde advocaat kost tussen de 200 en de 250 euro per uur. Voor veel zaken heb je geen dure, gespecialiseerde advocaat nodig.

    Wat kost een rechtszaak?

    De totale kosten van een rechtszaak zijn afhankelijk van vele factoren, waaronder advocaatkosten, griffierechten (de kosten voor het starten van een rechtszaak) en mogelijk kosten voor deskundigen of getuigen. Een goede advocaat kan je vooraf een idee geven van de kans op slagen en de mogelijke kosten van de rechtszaak.

    Wat kost een rechtszaak als je verliest?

    Als je de rechtszaak verliest, kun je naast je eigen kosten ook veroordeeld worden tot het betalen van (een deel van) de proceskosten van de tegenpartij. Een goede advocaat zal je vooraf een inschatting kunnen geven van wat het je zal kosten als je de rechtszaak zou verliezen.

    Wat kost een advocaat familierecht?

    De kosten van een advocaat die is gespecialiseerd in het familierecht variëren en zijn afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de ervaring van de advocaat. Sommige advocaten bieden pakketprijzen voor echtscheidingsprocedures of andere procedures, terwijl andere advocaten altijd werken met uurtarieven. Vraag de advocaat familierecht tijdens het intakegesprek om een inschatting van de kosten.

    Wat kost een rechtszaak bij de kantonrechter?

    Bij de kantonrechter zijn de griffierechten lager dan bij andere rechtszaken. Je hebt hier geen advocaat nodig, wat de kosten kan drukken. Echter, het kan een goed idee zijn om toch een advocaat in te schakelen. Deze advocaat kan je ook informeren over de te verwachten kosten.

    Wie betaalt de kosten bij een rechtszaak?

    In principe betaalt iedere partij zijn eigen kosten, maar de rechter kan besluiten dat de verliezende partij de proceskosten van de winnende partij moet vergoeden. Soms moeten beide partijen griffierecht betalen, soms is het enkel de partij die het proces start die de griffierechten moet betalen.

    Wie betaalt de kosten van de advocaat bij een ontslag?

    Elke partij betaalt in principe de eigen advocaatkosten. Soms kan in het vonnis worden bepaald dat de werkgever de kosten voor de advocaat van de werknemer moet betalen. Bij het opstellen van een vaststellingsovereenkomst kan dit eveneens zo worden afgesproken.

    Wanneer krijg je advocaatkosten terug?

    Je krijgt advocaatkosten terug als de rechter beslist dat de tegenpartij deze kosten moet vergoeden. Dit is echter niet gegarandeerd.

    Welke verzekering dekt de advocaatkosten?

    Een rechtsbijstandverzekering kan advocaatkosten dekken, afhankelijk van de polisvoorwaarden en de aard van de zaak. Het is belangrijk om de dekking van je polis te controleren voordat je een rechtszaak start.