EN

Schadevergoeding bij coma

Een coma is een diepe staat van langdurige bewusteloosheid. Deze toestand kan optreden als gevolg van verschillende soorten ongevallen of medische omstandigheden. Het kan een verwoestend effect hebben op zowel het slachtoffer als de familie, met emotionele, fysieke en financiële gevolgen die verreikend kunnen zijn. Als iemand anders aansprakelijk is voor de comateuze toestand, kunnen zowel het slachtoffer als de familie recht hebben op een schadevergoeding.

Inhoudsopgave

    Coma

    Coma na een ongeval

    Een coma is een diepe staat van bewusteloosheid, waarbij het slachtoffer niet kan worden gewekt en niet reageert op pijn, licht of geluid. Het ontstaat doorgaans door een ernstig hersenletsel, zoals een trauma. Een coma kan uren tot jaren duren en kan resulteren in langdurige fysieke en cognitieve schade. Het is een verwoestende situatie die diepgaande emotionele en financiële belasting legt op de familieleden van het slachtoffer, vanwege de noodzaak tot continue zorg en de onzekerheid over de uiteindelijke uitkomst.

    Kunstmatige coma na een ongeval

    Een kunstmatige coma, ook wel een (barbituraat-)geïnduceerde coma genoemd, wordt door artsen toegepast als een laatste redmiddel om de hersenactiviteit te verminderen en zo verdere schade te voorkomen. Het wordt gecreëerd door het toedienen van bepaalde medicijnen die de hersenfunctie onderdrukken. Dit is vaak een reactie op een ernstig traumatisch hersenletsel waarbij de zwelling of de druk op de hersenen moet worden verminderd.

    Bewustzijn bij een coma

    In termen van bewustzijn is een comateuze patiënt volledig onbewust van zijn omgeving en ervaart hij of zij geen pijn of leed. Deze patiënten kunnen niet bewust reageren op externe prikkels en hebben geen bewust besef van tijd of ruimte. Hoewel het proces van het ontwaken uit een coma kan variëren en soms pijnlijk kan zijn, is er tijdens de comateuze toestand zelf geen fysieke of emotionele sensatie.

    Aansprakelijkheid voor een coma

    Coma's kunnen worden veroorzaakt door een breed scala aan situaties en ongelukken, variërend van verkeersongevallen en bedrijfsongevallen tot medische fouten en ongelukken in de kinderopvang of op school. In veel van deze gevallen kan er iemand anders aansprakelijk zijn voor het ongeval dat de coma heeft veroorzaakt. De aansprakelijkheid hangt vaak af van de specifieke omstandigheden van het ongeval en de mate van nalatigheid of schuld van de betrokken partij.

    Aansprakelijkheid bij coma door verkeersongeval

    Verkeersongevallen vormen een belangrijke oorzaak van traumatische hersenletsel, iets wat tot een coma kan leiden. Ze kunnen veroorzaakt worden door onverantwoord rijgedrag, zoals te hard rijden, rijden onder invloed of afgeleid rijden. Het kan niet alleen gaan om botsingen tussen gemotoriseerde rijtuigen, maar ook om aanrijdingen van voetgangers en fietsers. De verantwoordelijkheid kan volledig bij één bestuurder liggen, maar het kan ook gedeeld worden als verschillende partijen schuldig waren aan het veroorzaken van het ongeval. Het bepalen van de aansprakelijkheid kan complex zijn en kan een grondig onderzoek van de verkeerssituatie vereisen, evenals het bestuderen van getuigenverslagen, foto's, remsporen en videobeelden.

    Alles over de aansprakelijkheid in het verkeer
    Boom viel op auto

    Aansprakelijkheid bij coma door bedrijfsongeval

    Werknemers kunnen in een coma raken door een ongeval op de werkplek. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een val van een hoge plaats, een ongeluk met zware machines of apparatuur of door een klap op het hoofd door vallende objecten. De werkgever heeft de verplichting om een veilige werkomgeving te bieden, wat onder meer inhoudt dat er voldoende veiligheidsmaatregelen worden getroffen, dat werknemers de nodige opleiding krijgen om hun taken veilig uit te voeren en dat er toezicht wordt gehouden op potentieel gevaarlijke activiteiten. Als het ongeval het gevolg is van nalatigheid van de werkgever om aan deze verantwoordelijkheden te voldoen, kan de werkgever aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen.

    Alles over veiligheid op het werk en aansprakelijkheid
    Veiligheid op het werk

    Aansprakelijkheid bij coma door een trap van een paard

    Paardrijden kan bijzonder gevaarlijk zijn. Een trap van een paard kan bijvoorbeeld een ernstig hoofdletsel veroorzaken en tot een coma leiden. De eigenaar van het paard draagt een grote verantwoordelijkheid en is eenvoudig aansprakelijk te stellen, omdat er sprake is van risicoaansprakelijkheid. Ook de organisator van de rit of de exploitant van het paardenbedrijf kan aansprakelijk zijn, bijvoorbeeld door niet te zorgen voor voldoende toezicht of training of door niet te zorgen voor een veilige omgeving.

    Alles over de aansprakelijkheid voor dieren
    Rijelssen met paard

    Aansprakelijkheid bij coma door uitglijden

    Gladde oppervlakken kunnen ongevallen veroorzaken, wat kan resulteren in een ernstig hoofdletsel en mogelijk zelfs een coma. De aansprakelijkheid kan liggen bij de eigenaar van het gebouw of de openbare instantie die verantwoordelijk is voor het onderhoud van de weg. Als er bijvoorbeeld niet voldoende voorzorgsmaatregelen zijn genomen om te voorkomen dat oppervlakken glad worden, of als er geen waarschuwingsborden zijn geplaatst om mensen te waarschuwen voor het uitglijdrisico, kan de verantwoordelijke partij aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen.

    Alles over de aansprakelijkheid bij het uitglijden
    Let op natte vloer

    Aansprakelijkheid bij coma door een val van een trap

    Een val van een trap kan een ernstig hoofdletsel veroorzaken en zo tot een coma leiden, vooral als de trap niet naar behoren is onderhouden of onvoldoende is verlicht. Trappen moeten voldoen aan bepaalde veiligheidsnormen. Denk bijvoorbeeld aan het hebben van een leuning, het beschikken over een veilige breedte en een veilig hellingspercentage. De eigenaar van het gebouw kan aansprakelijk worden gesteld voor ongevallen door een onveilige trap. Ook kan men aansprakelijk worden gesteld als men niet de nodige maatregelen heeft genomen om de veiligheidsrisico's te beheersen, zoals het regelmatig schoonmaken en onderhouden van de trap. Soms kan de aannemer of de architect aansprakelijk worden gesteld, bijvoorbeeld als er een fout zat in het ontwerp of in de uitvoering.

    Alles over de aansprakelijkheid bij (nieuw)bouw
    Wandelen op trap

    Aansprakelijkheid bij coma door een medische fout

    Medische fouten, zoals een verkeerd toegediende dosis medicijnen of een fout bij het verdoven van een patiënt, kunnen leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder een coma. Artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners hebben een zorgplicht jegens hun patiënten, wat betekent dat zij hun taken met de nodige zorgvuldigheid moeten uitvoeren. Als zij deze zorgplicht schenden en een patiënt ondervindt hierdoor schade, kunnen zij aansprakelijk worden gesteld voor deze medische misser.

    Operatie in het ziekenhuis

    Aansprakelijkheid bij coma door aanval met geweld

    Een gewelddadige aanval, of deze nu met de vuist, een vuurwapen of een ander voorwerp gebeurt, kan resulteren in een ernstig hoofdletsel en een coma. De persoon die de aanval pleegt, is doorgaans aansprakelijk voor de schade. Naast eventuele strafrechtelijke gevolgen kan de dader ook civielrechtelijk aansprakelijk worden gesteld en verplicht worden om een schadevergoeding te betalen aan het slachtoffer.

    Schadevergoeding als slachtoffer van mishandeling en geweld
    Geweld

    Aansprakelijkheid bij coma door verdrinking

    Verdrinking leidt tot een gebrek aan zuurstof in de hersenen, wat een coma kan veroorzaken. De aansprakelijkheid kan liggen bij de persoon die verantwoordelijk was voor het toezicht op het slachtoffer op het moment van het incident, zoals een badmeester of de organisator van een watersportevenement. Ook als er een gebrek was aan passende veiligheidsmaatregelen, zoals het niet beschikbaar stellen van reddingsvesten of het niet opstellen van duidelijke veiligheidsvoorschriften, kan dit tot aansprakelijkheid leiden.

    Verdrinking

    Aansprakelijkheid bij coma door vergiftiging

    Voedselvergiftiging of vergiftiging door een verkeerd voorgeschreven medicijn kan ernstige gezondheidseffecten hebben, waaronder een coma. In het geval van voedselvergiftiging kan de aansprakelijkheid liggen bij het restaurant, de fabrikant van het voedselproduct of een andere partij in de voedselketen. Als het gaat om een verkeerd voorgeschreven medicijn, kan de aansprakelijkheid liggen bij de arts die het medicijn heeft voorgeschreven of bij de apotheker die het heeft verstrekt. Het kan ook dat de vergiftiging doelbewust gebeurde, bijvoorbeeld bij een poging tot gifmoord. Dan is de dader aansprakelijk. Tot slot kan er sprake zijn van een beet door een giftige slang, iets waarvoor de eigenaar van de slang aansprakelijk kan zijn.

    Flesjes met gif

    Aansprakelijkheid bij coma door ongeval tijdens sport

    Sportongevallen kunnen leiden tot een ernstig hoofdletsel, vooral bij contactsporten als voetbal of rugby of bij extreme sporten als bergbeklimmen en parachutespringen. De aansprakelijkheid kan bij de organisator van het sportevenement, de coach of de andere deelnemers liggen, afhankelijk van de omstandigheden. In de praktijk zijn anderen niet zo snel aansprakelijk bij een ongeval tijdens het beoefenen van een sport, omdat de deelnemer zich bewust is van de risico’s en vrijwillig deelnam.

    Aansprakelijkheid bij letselschade tijdens sport en spel
    Boksen

    Aansprakelijkheid bij coma door een elektrische schok

    Een elektrische schok kan een hartstilstand en zuurstoftekort naar de hersenen veroorzaken, wat kan leiden tot een coma. De aansprakelijkheid kan liggen bij de eigenaar van de elektrische installatie of, in het geval van een ongeval op de werkplek, de werkgever. Als er bijvoorbeeld niet voldoende voorzorgsmaatregelen zijn getroffen om elektrische schokken te voorkomen, of als de werknemer niet voldoende is opgeleid of uitgerust om veilig met elektriciteit te werken, kan dit ervoor zorgen dat het slachtoffer recht heeft op een schadevergoeding. Het kan bijvoorbeeld ook dat de verhuurder een onveilige woning heeft verhuurd. Dan kan de verhuurder aansprakelijk zijn voor de schade die de huurder heeft geleden.

    Werken aan elektriciteit

    Aansprakelijkheid bij coma door ontploffing of brand

    Een ontploffing of brand kan leiden tot ernstige verwondingen, waaronder een hoofdletsel dat tot een coma kan leiden. De aansprakelijkheid kan bij diverse partijen liggen, zoals de eigenaar van een gebouw, de persoon die vuurwerk heeft afgeschoten of de werkgever. Ontploffing of brand kan ook ontstaan door een verkeersongeval. De organisator van een event kan aansprakelijk zijn als er niet voldoende brandveiligheidsmaatregelen waren genomen om de brand te voorkomen of te beheersen.

    Alles over brandschade en verzekeringen
    Brandweerman blust vuur

    Aansprakelijkheid bij coma door nalatigheid in kinderopvang of scholen

    Ongevallen in kinderopvangcentra, in scholen of bij sportkampen kunnen leiden tot een ernstig hoofdletsel en een coma. De aansprakelijkheid kan liggen bij de school of de kinderopvang zelf, bijvoorbeeld als er niet voldoende toezicht was of als er onveilige omstandigheden waren die het ongeval hebben veroorzaakt. Individuele verzorgers of leraren kunnen soms ook aansprakelijk worden gesteld als zij zelf fouten hebben gemaakt die hebben bijgedragen aan het ongeval.

    Kinderen op school

    Aansprakelijkheid bij coma door een (ongeluk met een) vuurwapen

    Een ongeluk met een vuurwapen kan resulteren in een ernstig hoofdletsel en een coma. De aansprakelijkheid kan liggen bij degene die het vuurwapen heeft afgevuurd, bijvoorbeeld een jager, de producent van een niet goed functionerend vuurwapen of de eigenaar van het wapen die het niet goed heeft opgeborgen. Bijvoorbeeld, als een jong kind toegang krijgt tot een niet-beveiligd wapen en zichzelf of een ander verwondt, kan de volwassene die het wapen bezit aansprakelijk worden gesteld.

    Vuurwapen en thee

    Materiële schadevergoeding bij een coma

    Bij een coma is er altijd sprake van materiële schade. De materiële schadevergoeding heeft betrekking op de concrete financiële lasten en verliezen die het slachtoffer of de familie heeft geleden als gevolg van de comateuze toestand van het slachtoffer. Dit kan een breed scala aan kosten dekken, van medische kosten tot verlies van inkomen en schade aan eigendommen.

    Medische kosten

    Dit omvat de kosten voor onmiddellijke medische zorg na het ongeval dat tot de coma heeft geleid, evenals de kosten voor de voortdurende zorg tijdens de coma. Dit kan ook toekomstige medische kosten omvatten als de persoon uit de coma ontwaakt en verdere revalidatie of medische behandelingen nodig heeft. De zorgverzekeraar zal veel van deze kosten vergoeden, maar kan de gemaakte kosten wel terugvragen aan de aansprakelijke partij.

    Verlies van inkomen

    Als het slachtoffer een inkomensverdiener was, zal de coma leiden tot een direct verlies van inkomen voor hem en zijn of haar familie. Dit kan een significante financiële impact hebben, vooral als de coma langdurig is. Bij een langdurige coma wordt ook rekening gehouden met mogelijke toekomstperspectieven, zoals carrièrekansen. Zeker bij jonge slachtoffers is dit iets om rekening mee te houden.

    Kosten voor levensonderhoud en gezin

    Slachtoffers kunnen thuis in een persisterende vegetatieve status verblijven. Daarvoor dient het huis te worden aangepast. Er is sprake van elektriciteitskosten voor de medische apparatuur. Ook dient men bepaalde diensten af te nemen, omdat het slachtoffer deze taken niet langer kan uitvoeren. Denk aan kosten voor een tuinman of voor de kinderopvang.

    Vervoerskosten en verplaatste schade

    Familieleden moeten wellicht vaker reizen om het slachtoffer in het ziekenhuis of zorgcentrum te bezoeken, wat kan leiden tot transportkosten. Of er kunnen vervoerskosten zijn om het slachtoffer van of naar het ziekenhuis te brengen. Deze vervoerskosten komen in aanmerking voor een schadevergoeding. Vrienden en familie kunnen niet alleen een vergoeding vragen voor de vervoerskosten, maar bijvoorbeeld ook voor de kosten voor de thuiszorg die ze vrijwillig aanbieden. Of voor de bloemetjes die ze elke week op de kamer in het ziekenhuis plaatsen. Er is dan sprake van verplaatste schade.

    Juridische kosten

    Als er een rechtszaak is aangespannen om een schadevergoeding te krijgen, kunnen er aanzienlijke juridische kosten zijn, waaronder advocaatkosten, gerechtskosten, griffiekosten, kosten voor getuigen en experts en dergelijke meer. Gelukkig kunnen deze kosten worden opgenomen in de schadeclaim. Daarom is het een goed idee om als slachtoffer altijd een letselschadeadvocaat in te schakelen. De factuur is toch voor de aansprakelijke partij.

    Comateuze toestand en het recht op smartengeld

    Smartengeld is een immateriële schadevergoeding. Het kan het leed en de pijn niet wegnemen, maar het kan het wel verzachten. Een bijzondere situatie is deze waarbij het slachtoffer niet bij bewustzijn is. Het slachtoffer kan dan geen genoegdoening ervaren. Toch heeft het slachtoffer recht op een immateriële schadevergoeding. Het zou namelijk in strijd zijn met het gelijkheidsbeginsel om comateuze benadeelden anders te behandelen dan niet-comateuze benadeelden. Een aantal zaken bevestigen dat mensen in een comateuze toestand recht kunnen hebben op smartengeld.

    Smartengeld voor man die vier maanden in coma ligt

    In de zaak Comateuze timmerman verloor een werknemer op een bouwlift het evenwicht, waarna hij negen meter naar beneden viel. Hij raakte in coma en overleed vier maanden later. De Hoge Raad erkende dat hij recht had op smartengeld voor de periode die hij in staat van bewusteloosheid heeft verkeerd. De Hoge Raad benadrukte dat dit niet diende ter compensatie voor pijn en verdriet, want dat kon het slachtoffer niet ervaren. Wel diende het ter compensatie voor het gebrek aan levensgenot, omdat de benadeelde gedurende de periode van de coma niet van het leven kon genieten. Deze man kreeg een smartengeldvergoeding van 2.269 euro toegewezen (3.843 euro in 2023).

    Acht jaar coma en recht op smartengeld

    Een jong slachtoffer van een verkeersongeval heeft acht jaar in coma gelegen. Volgens de Rechtbank Midden-Nederland had hij daarbij recht op smartengeld. Volgens de Rechtbank hoort men bij het begroten van de schadevergoeding geen rekening te houden met of en hoe het slachtoffer het geld zal besteden. Het maakt ook niet uit in welke mate het slachtoffer vreugde kan beleven aan het smartengeld. Het zou volgens de rechtbank in strijd zijn met de menselijke waardigheid en het gelijkheidsbeginsel als we slachtoffers in een comateuze toestand zouden benadelen.

    Immateriële schadevergoeding voor groot voetbaltalent

    In 2017 kreeg de Marokkaans-Nederlands profvoetballer Abdelhak Nouri tijdens een wedstrijd van Ajax een hartstilstand, waarbij hij ernstige hersenschade opliep. Hij bevindt zich sindsdien in een staat van lage bewustzijn en is niet langer aanspreekbaar. Hij is bedlegerig en kan zich niet bewegen. Heel soms kan hij zich uiten via zijn wenkbrauwen. Ajax was aansprakelijk, omdat de defibrillator niet snel genoeg werd ingezet. Abdelhak had recht op een ruime materiële schadevergoeding wegens de gederfde inkomsten die hij als een van de grootste voetbaltalenten had kunnen vergaren, maar ook op een immateriële schadevergoeding. In februari 2022 schikte Ajax met de familie van Abdelhak. Ajax betaalde meer dan 7,8 miljoen euro en zou alle verpleegkosten vanaf 2017 dragen.

    Smartengeld bij comateuze toestand

    Wanneer iemand door een ongeval in een comateuze toestand belandt, ervaart het slachtoffer geen pijn of leed. Wel is er sprake van een verlies aan levenskwaliteit en een verlies van kansen om te genieten van het leven. Naast de materiële schadevergoeding heeft het slachtoffer recht op smartengeld. Het bepalen van dit bedrag is een complex proces, waarbij de rechter rekening houdt met een aantal factoren.

    Leeftijd van het slachtoffer

    Een van de factoren die het smartengeld bij een coma bepaalt, is de leeftijd van het slachtoffer op het moment van het ongeval. Een jonger persoon, die normaal gesproken in een blakende gezondheid verkeert en die nog veel van het leven kan genieten, kan in theorie een hoger bedrag aan smartengeld toegewezen krijgen dan een ouder persoon.

    Duur en mate van bewustzijn

    Een langer durende comateuze toestand betekent een langer verlies aan levensvreugde, wat kan leiden tot een hogere smartengeldvergoeding. Als het slachtoffer hersenschade overhoudt, houdt de rechter ook rekening met de mate van bewustzijn. Er is een verschil tussen iemand die enerzijds in een volledige comateuze toestand verkeert en geen besef heeft van zijn toestand en iemand die anderzijds wel nog enige vorm van besef heeft. Het bewustzijnsniveau wordt weergegeven op de PALOC-schaal. Score acht is een volledig bewuste toestand, score één is de laagste score. In het geval van een coma heeft men deze laagste score.

    Individuele factoren

    Verder wordt gekeken naar de levenssituatie van het slachtoffer vóór het ongeval. Was hij of zij zeer actief, was er een bloeiende carrière of genoot het slachtoffer intens van sociale activiteiten? Deze aspecten kunnen allemaal van invloed zijn op de uiteindelijke berekening van het smartengeld, omdat ze een indicatie geven van hoeveel het slachtoffer heeft verloren als gevolg van het ongeval. Ten slotte wordt ook rekening gehouden met de impact op het leven van het slachtoffer nadat hij of zij uit coma ontwaakt.

    Veelgestelde vragen over de schadevergoeding bij een coma

    Als familielid van een comateuze patiënt heb je wellicht veel vragen, bijvoorbeeld over het recht op een schadevergoeding. De comateuze patiënt kan niet zelf juridische stappen zetten, dus het is belangrijk dat anderen opkomen voor de rechten van het slachtoffer. Om je hierbij te helpen, hebben we deze FAQ over de schadevergoeding bij een coma opgesteld.

    Wat is een coma?

    Een coma is een langdurige staat van bewusteloosheid waarin een persoon niet kan worden gewekt, niet kan reageren op pijn, licht, geluid of andere stimulaties en geen vrijwillige acties kan ondernemen. Een coma kan worden veroorzaakt door een verscheidenheid aan aandoeningen, waaronder ernstig hersenletsel, beroerte, hersenontsteking, tumor, vergiftiging of hypoxie. Het is een ernstige en levensbedreigende aandoening die onmiddellijke medische zorg vereist.

    Heeft een comapatiënt pijn?

    In een comateuze toestand wordt het slachtoffer beschouwd als niet bewust van zijn omgeving en kan het geen pijn of leed ervaren. Dit komt doordat de hersenen, die pijn waarnemen en interpreteren, in een staat van diepe onbewustheid verkeren.

    Heeft een comapatiënt recht op smartengeld?

    Een comapatiënt kan recht hebben op smartengeld, zelfs als deze persoon geen pijn of leed ervaart. Het smartengeld is dan bedoeld als compensatie voor het verlies aan levensvreugde en het verlies aan kansen om van het leven te genieten.

    Welke medische kosten kunnen worden geclaimd als onderdeel van een materiële schadevergoeding?

    Dit kan de kosten voor onmiddellijke medische zorg na het ongeval omvatten, evenals de kosten voor voortdurende zorg tijdens de coma en toekomstige medische kosten voor de revalidatie of de behandeling na het ontwaken uit de coma. Kosten die worden vergoed door de zorgverzekeraar of een andere verzekering kunnen door het slachtoffer niet nog eens worden geclaimd bij de aansprakelijke partij.

    Wat is verplaatste schade?

    Verplaatste schade heeft betrekking op kosten die zijn gemaakt door familieleden, vrienden of anderen die niet rechtstreeks het slachtoffer waren. Denk maar aan vervoerskosten om het slachtoffer te bezoeken of kosten voor vrijwillige thuiszorg.

    Hoe wordt het bedrag voor smartengeld bepaald bij een comateuze toestand?

    Bij het bepalen van het smartengeld wordt rekening gehouden met talloze factoren, zoals de leeftijd van het slachtoffer, de duur van de coma, de levenssituatie vóór het ongeval en de impact op het leven na de comateuze toestand. Ook de pijn en het leed die het slachtoffer voorafgaand aan de comateuze toestand heeft ervaren, spelen een rol.